Ieder land heeft zijn eigen cultuur, gewoontes en gerechten. Dit soort zaken dragen sterk bij aan de eigen identiteit van een land of een volk. Natuurlijk heeft ook Duitsland een aantal zaken die je als typisch Duits mag beschouwen. Dat betekent niet dat deze dingen alleen maar in Duitsland voorkomen. Ze zijn echter zo essentieel voor de Duitse identiteit dat je ze wel als typisch Duits mag benoemen. Op deze pagina hebben we een aantal kenmerken uitgelicht die wij als typisch Duits ervaren. Dit is wat Duitsland Duitsland maakt!
Wie aanvullingen heeft die nodigen we graag uit om contact met ons op te nemen.
Worst
Duitsers hebben een voorliefde voor varkensvlees. Wie een gemiddelde menukaart van een Duits restaurant bekijkt die zal zien dat er vooral gerechten op de kaart staan waar varkensvlees in verwerkt zit. Ook de gemiddelde imbiss (snackbar) draait vooral op varkensvlees en dan vooral worst. Duitsers zijn dol op worst, vandaar dat er maar liefst zo’n duizend verschillende soorten worst bestaan in Duitsland. Soms zijn de verschillen zeer klein, maar er zijn zeker een aantal soorten worst die een duidelijke eigen smaak of vorm hebben. Sommige van deze worstsoorten zijn erkende regionale producten, zoals de Nürnberger Rostbratwurst, de Frankfurter Bratwurst, de Beierse Weisswurst en natuurlijk de Currywurst die zijn oorsprong vond in Berlijn maar tegenwoordig in heel Duitsland verkocht wordt.
Autobahn
Je hebt weggetjes, wegen en autosnelwegen. Overal ter wereld worden wegen gebruikt om je per auto of ander voertuig te verplaatsen. Naast de normale snelwegen heb je de Duitse Autobahn. Dit netwerk van snelwegen behoort met een totale lengte van ongeveer 13.000 kilometer tot de grootste ter wereld. Alleen China en de Verenigde Staten hebben meer snelwegen. De Autobahn is vooral bekend omdat je op grote delen van de snelweg geen maximumsnelheid hebt. Tenzij dat er een maximumsnelheid aangegeven staat geldt er een adviessnelheid van maximaal 130 kilometer per uur. Duitsland is daarom een heerlijk land voor eigenaren van snelle bolides. Op de Autobahn kunnen ze ongestraft het maximale halen uit de krachtige motoren van hun Porsches, BMW’s, Mercedessen en Ferrari’s. Wel mits het verkeer het enigszins toelaat, want ook in Duitsland merk je dat de snelwegen de afgelopen jaren een stuk drukker geworden zijn.
Pünktlichkeit
Als je met een Duitser om half drie afspreekt, dan zal hij of zij er ook om half drie staan. Beter nog: als je om 14:30 afgesproken hebt dan zorg je er in de regel voor dat je vijf minuten te vroeg bent: 14:25 uur. Andersom wordt er ook van jou verwacht dat je stipt op tijd bent. Punctualiteit is erg belangrijk voor Duitsers. Je kunt er in Duitsland dan ook redelijk goed van op aan het openbaar vervoer op tijd rijdt. Het is ook niet voor niets dat het Duitse woord Pünktlichkeit geregeld gebruikt wordt als men in de zakenwereld de Duitse manier van zakendoen wil beschrijven.
Kwaliteit
Duitse producten staan voor kwaliteit. Dat is een reputatie die de Duitsers na de Tweede Wereldoorlog opgebouwd hebben. Het Duitse vakmanschap is wereldwijd bekend. Zo staan met name de Duitse auto’s bekend vanwege de wijze waarop ze gebouwd zijn, hoewel ‘Dieselgate’ dit imago een flinke deuk bezorgd heeft. Dankzij Volkswagen kennen we sinds 2015 het woord ‘sjoemeldiesel’. De enorme deuk bleek achteraf maar een klein deukje, want ook nu nog vinden Duitse producten uit allerlei branches gretig aftrek over heel de wereld. Nog steeds is het zo dat als er ‘Made in Germany’ op staat men automatisch verwacht dat het kwalitatief goed is.
Denken dat Duits een wereldtaal is
Wie veel reist die zal geregeld Duitsers tegenkomen. Vooral in hotelresorts en op georganiseerde excursies is er een redelijke kans dat je Duitsers zult treffen tijdens je vakantie. Hoe je ze herkent? Heel simpel: ze spreken Duits. Wie een beetje bij de pinken is die weet natuurlijk dat Oostenrijkers, Liechtensteiners en een deel van de Zwitsers ook Duits als moedertaal heeft. Het zullen dus niet altijd Duitsers zijn die je Duits hoort spreken. Wat ons als ervaren reizigers opvalt is dat wie Duits spreekt, vaak geen Engels spreekt. Duitsers (en andere Duitstaligen) lijken in de veronderstelling te leven dat Duits een wereldtaal is en dat je in Mexico, Thailand, Turkije, Italië en Zanzibar gewoon met Duits terecht kunt. Het schijnidee dat iedereen Duits spreekt wordt mede instandgehouden door Duitstalige gidsen in den vreemde die de excursies begeleiden, horecapersoneel dat op sommige plekken je eerder in het Duits dan in het Engels aanspreekt en omdat Nederlanders de Duitsers vaak tegemoet komen door met hen Duits te spreken in bijvoorbeeld een Engelstalig land.
Bier
Wij Nederlanders zijn niet vies van een goed glas bier, maar Duitsers zijn helemaal dol op het gerstenat. Duitsers drinken jaarlijks meer dan 100 liter bier per volwassene. Daarmee behoren de Duitsers tot de grootste bierdrinkers ter wereld. Ze moeten hun buren, de Tsjechen, daarin boven zich dulden. Opvallend is dat Namibië het andere land is dat net boven Duitsland staat als je kijkt naar de landen met de hoogste bierconsumptie. Namibië is een voormalige kolonie van Duitsland in de zuidelijke regionen van Afrika.
Het zijn vooral Duitse bieren die in Duitsland gedronken worden, met pilsener als populairste biersoort. Oettinger, Krombacher en Bitburger zijn de meest geconsumeerde bieren. Een typisch Duits bier dat ook over de landsgrenzen geliefd geworden is, is Weizen Bier. Dit is een biersoort die alleen maar uit gist, graan, hop en natuurlijk water mag bestaan. Extra ingrediënten zoals citrus of koriander mogen niet toegevoegd worden aan een Weizen. Paulaner en Erdinger zijn de best verkochte merken.
Zondag is een rustdag
Inmiddels merk je ook in Duitsland wel dat het wat minder strikt aan het worden is, maar over het algemeen beschouwt een Duitser de zondag echt als een rustdag. Dat betekent dat je op de Dag van de Heer niet werkt. Vandaar dat in veel steden de meeste winkels op zondag hun deuren nog steeds gesloten houden. Je ziet langzamerhand wel dat het aantal koopzondagen in Duitsland aan het toenemen is. Niet werken op zondag betekent dat het als ongepast gezien kan worden als je het gras maait, je heg snoeit, de ramen zeemt of op straat je auto wast.
Wat je op zondag wel doet is in de middag, bij voorkeur zo tussen twee en vier, geniet van ‘Kaffee und Kuchen’: koffie met gebak.
Oktoberfest
Hét volksfeest van Duitsland is het Oktoberfest. Officieel wordt dit bierfeest in de Beierse hoofdstad München gehouden, maar inmiddels wordt het eigenlijk als iets typisch Duits gezien en wordt het ook elders op veel kleinere schaal gevierd. Het Oktoberfest begint in september en niet in oktober, zoals de naam doet vermoeden. Het bierfestival vindt plaats op een speciaal terrein buiten de stad München. Daar worden 14 grote tenten weggezet waarin het 16 tot 18 dagen lang volop feest is. Naar schatting komen ongeveer vijf miljoen bezoekers af op dit enorme volksfeest waarbij er veel bier uit enorme pullen gedronken wordt. Traditionele klederdracht (lederhose voor de mannen en dirndl voor de vrouwen), muziek van blaaskapellen en lange houten tafels met banken zijn vaste elementen van het Oktoberfest. Het bier wordt geserveerd in een Maß; dat is een bierpul met een inhoud van 1 liter.
Contant geld
Duitsers blijven een voorkeur geven aan contant geld. Dat heeft twee belangrijke redenen. De detailhandel is lang tijd erg terughoudend geweest met het invoeren van elektronisch betalingen. Dat komt vooral door de hoge transactiekosten die door de creditcardmaatschappijen berekend worden. Daarom hebben redelijk veel Duitse winkeliers de mogelijkheden voor elektronisch betalen beperkt. De Duitsers zijn er daarom aan gewend geraakt dat ze in winkels vooral contant afrekenen. De afgelopen jaren zie je wel een omslag. Het aantal pinbetalingen heeft in 2018 het aantal contante betalingen voor het eerste overschreden in Duitsland.
Duitsers houden een redelijk deel van hun spaargeld in contanten. Dat is geld dat voor iedereen en dus vooral de belastingdienst onzichtbaar is.
Correcte omgangsvormen
Voor Duitsers zijn correcte omgangsvormen erg belangrijk. Tutoyeren doe je bijvoorbeeld alleen bij vrienden, goede kennissen en familie. Vreemden, maar ook bekenden die wat verder van de ‘inner circle’ af staan, spreek je aan met ‘sie’ in plaats van ‘du’. Dat geldt voor mensen vanaf ongeveer 14 jaar. Een Duitser zal in zijn zinnen vrijwel altijd bepaalde beleefdheidsvormen inbouwen. De Nederlander is meer dwingend: “Ik wil…”, waar de Duitser eerder zegt “Ich möchte gerne…”.
Duitsers hechten erg aan een duidelijk hiërarchie. De directeur is duidelijk de baas en geeft instructies zonder dat die door ondergeschikten in twijfel worden getrokken. Duitsers gaan er van uit dat degene die boven hen op de ladder staan binnen het bedrijf, voldoende kennis en ervaring hebben om de juiste beslissingen te nemen. Van een overleg-cultuur zoals wij die in Nederland kennen is in Duitsland amper sprake.
Als je zaken gaat doen met Duitsers is duidelijkheid belangrijk. Draai niet om de pot heen maar wees duidelijk in wat je verwacht. Spreek met Duitse relaties bij voorkeur Duits. En ga je ze in het echt ontmoeten zorg er dan voor dat je zakelijk gekleed bent. Informele kleding is ongepast binnen het zakendoen in Duitsland.
Schlagermuziek
Veel landen hebben hun eigen muziek. Denk aan de flamenco in Spanje, de typisch Franse chansons in Frankrijk en natuurlijk onze eigen Nederlandse smartlappen. De bekendste vorm van volksmuziek uit Duitsland is de schlager. Schlagermuziek wordt meestal door een enkele zanger of zangeres gemaakt, die al dan niet begeleid wordt door een orkest of bigband. De liefde is een veel bezongen onderwerp, maar ook maatschappelijke onderwerpen komen aan bod in schlagers. Grote namen in de schlagermuziek zijn onder andere Udo Jürgens, Juliane Werding en Helene Fischer. Maar ook onze eigen Jan Smit is in Duitsland mede bekend vanwege zijn schlagers.
De schlager geniet ook in Nederland populariteit, vooral in het oosten van het land. Hierdoor heeft de van oorsprong Duitse zanger Dennie Christian in Nederland een grote carrière op weten te bouwen.
Kerstmarkten
Het fenomeen ‘kerstmarkt’ heeft zich inmiddels over een redelijk deel van Europa verspreid en zelfs overzees zie je op sommige plekken kerstmarkten terug. Zo worden er tegenwoordig zelfs in het van origine islamitische Dubai een bescheiden kerstmarkten gehouden. Hét kerstmarktland bij uitstek is en blijft echter Duitsland. De kerstmarkten vormen een belangrijk onderdeel van hoe men Kerstmis in Duitsland viert. De Weihnachtsmarkt of Christkindlmarkt vindt zijn oorsprong in de late middeleeuwen. In 1384 werd in Bautzen de eerste kerstmarkt gehouden. Inmiddels worden er jaarlijks in Duitsland honderden kerstmarkten gehouden in de periode voor Kerstmis. Het vormt één van de grootste toeristische attracties waar niet alleen de Duitsers zelf op af komen, maar waarvoor grote aantallen buitenlandse bezoekers naar Duitsland reizen. Nederlanders komen erg graag op de kerstmarkten van Düsseldorf, Keulen en Münster.
Bekijk de top 10 kerstmarkten van Duitsland
Controlefreaks
Duitsers zijn controlefreaks. Dit klinkt negatief, maar is goed bedoeld. Zij proberen de kans op fouten te elimineren of voor zover mogelijk te beperken door goede controlesystemen in hun processen in te bouwen. Dit helpt ze mede om de hoge kwaliteitsstandaarden te behalen waar de Duitsers zo bekend om staan.
Je ziet de sterke drang om de controle te behouden niet alleen terug in het bedrijfsleven. Duitsers zijn erg gesteld op het krijgen van de juiste informatie, waardoor je niet zo snel voor verrassingen komt te staan. De eerder genoemde ‘Pünktlichkeit’ valt hier goed mee samen. Wat je bijvoorbeeld merkt aan Duitsers die op vakantie een excursie willen boeken, dat zij duidelijke informatie over de invulling erg belangrijk vinden. Er is weinig ruimte voor verrassing of spontaniteit.
Dol op Nederland
Duitsers zijn dol op Nederland en Nederlandse lekkernijen. Met name de Nederlandse kust is geliefd onder de Duitsers. Dat onze kusten op een goede rijafstand van het Ruhrgebied ligt werkt en de Duitsers zelf minder stranden hebben dan Nederland, werkt daar zeker aan mee. De Nederlandse steden zijn geliefde stedentripbestemmingen onder Duitsers, met onze hoofdstad Amsterdam als absolute topper. Bezienswaardigheden waar Duitsers graag op af komen zijn de Keukenhof, een aantal unieke plaatsen zoals Volendam en de pretparken van Nederland, waarbij vooral de Efteling in de smaak valt.
Duitsers vinden Nederlanders sympathiek maar aan de andere kant soms ook weer ongemanierd. Het is vooral de ongevraagde directheid waar Duitsers soms een beetje moeite mee hebben. Wij Nederlanders hebben nogal erg de neiging om ongevraagd onze mening over iets te geven.
Duitsers kunnen genieten van Nederlandse lekkernijen zoals de bitterbal, nieuwe haring, poffertjes, stroopwafels en Hollandse kaas. Je merkt dat bijvoorbeeld ook in Duitsland zelf, waar je in binnensteden, op markten en op kerstmarkten steeds vaker zaken en kraampjes ziet die gespecialiseerd zijn in typisch Nederlandse lekkernijen. Grappig is dat wij in Nederlandse steden zoals Amsterdam zaakjes zien die puntzakken met Vlaamse friet verkopen, de Duitsers juist weer dol zijn op ‘Hollandische Pommes’, oftewel Hollandse patat.