Het weer en klimaat van Duitsland

Hoewel Duitsland voor ons gevoel verder landinwaarts ligt dan Nederland, heeft men in Duitsland toch grotendeels te maken met een gematigd zeeklimaat (types Cfb volgens de Köppen-Geiger klimaatclassificatie). Dat komt omdat de Noordzee zeker voldoende invloed heeft op het weer in Duitsland, waardoor zowel de winters als de zomers redelijk gematigd zijn. In hogergelegen heuvelgebieden zoals Sauerland merk je dat de temperaturen wat later liggen, waardoor er hier in de winter geregeld geskied kan worden. In het uiterste zuiden is er in de hoger gelegen gebieden meer sprake is van een landklimaat dan van een zeeklimaat. Op een enkele plek, zoals de Zugspitze, heerst in de hoger gelegen gebieden een hooggebergteklimaat.




Temperaturen

De gemiddelde temperaturen liggen in Duitsland een beetje rondom dezelfde waardes als in Nederland en België. Je ziet dat de winters gemiddeld genomen iets koeler zijn en dat de zomermaanden vaak net een of twee graden warmer zijn. Daardoor is de kans op nachtvorst maar ook op vorst overdag net iets groter in Duitsland. Ook komen er gemiddeld genomen meer zomerse dagen (25 graden of hoger) en tropische dagen (30 graden of hoger) voor. Je merkt dat wat betreft de temperatuur het weer in Duitsland vaak net wat wispelturiger kan zijn dan in Nederland. Zo kun je in het oosten van het land zomaar meemaken dat het de ene dag 34-35 graden wordt overdag en dat een onweersfront de warmte verdrijft waarna het een dag later ineens nog maar 17-18 graden Celsius is. De extremen zijn net wat heftiger dan bij ons in Nederland.

Als je kijkt naar de recordtemperaturen voor grote delen van Duitsland dan zie je dat de hoogst gemeten maxima voor veel steden ergens tussen de 36 en 38 graden Celsius liggen en dat de laagst gemeten temperaturen vaak onder de min twintig graden Celsius liggen. De laagste temperaturen worden meestal in december, januari en maart gemeten. De hoogste temperaturen zie je in juli en augustus, hoewel juni en begin september soms ook nog gemeen heet kunnen worden.

Neerslag

Het land heeft veelal te maken met een westelijke stroming waarbij er vrij gemakkelijk neerslag kan vallen in Duitsland. Je ziet hierbij wel wat verschillen binnen het land. Het noordoosten van het land is het droogste met gemiddeld ongeveer 400 tot 700 millimeter neerslag per jaar terwijl het zuiden beduidend natter is. Vooral de regio’s Baden-Württemberg en Beieren zijn vrij nat te noemen. Dit wordt vooral veroorzaakt door de zuidelijker gelegen Alpen die ervoor kunnen zorgen dat storingen boven het zuiden van Duitsland kunnen blijven hangen en als het ware uit kunnen regenen.

Neerslag valt redelijk gelijkmatig over het jaar verspreid, hoewel je wel mag stellen dat de zomermaanden gemiddeld natter zijn dan de winterperiode. Regenbuien in de zomer gaan vaker gepaard met onweer en kunnen soms zeer heftig zijn. Neerslag kan het hele jaar zorgen voor overstromingen van grote rivieren zoals de Donau en de Elbe, maar vooral in de zomer zijn de rivieren in Duitsland kwetsbaar voor overstromingen door zware regenval zoals in juni 2013 geschiedde. In het voorjaar kan hoogwater voorkomen door smeltwater dat vooral vanuit de Alpen afkomstig is.

sneeuw

Sneeuw

In Duitsland is de kans op sneeuwval groter dan in Nederland. Dat wordt vooral veroorzaakt door de hogere ligging ten opzichte van de zeespiegel, waardoor de luchttemperatuur vaker laag genoeg ligt om de neerslag in de vorm van sneeuw in plaats van regen te laten vallen. Er is een redelijk groot deel van het land waar de etmaaltemperatuur gemiddeld genomen gedurende drie maanden rond het vriespunt ligt. Dit zijn natuurlijk al aardige omstandigheden om voor een winters weerbeeld te zorgen. De meeste sneeuw valt natuurlijk in de hogergelegen gebieden zoals het Bohemerwoud, het Thüringer Wald, Sauerland en het Zwarte Woud. Met name in de maanden januari en februari heb je hier redelijk goede kans op een wit pak sneeuw. Deze sneeuwrijke gebieden zorgen in de winterperiode ervoor dat er in Duitsland aan wintersport gedaan kan worden.

Zonneschijn

Duitsland staat niet bekend als een uitermate zonnige of juist als een sombere bestemming. Met gemiddeld zo’n 1400 tot 1800 uur aan zonneschijn is het aantal zonne-uren vergelijkbaar met veel omringende landen. Je merkt wel wat verschillen binnen het land. Zo is het Ruhrgebied een van de somberste streken van het land. Dat zou enigszins verband kunnen houden met de zware industrie die hier van alles uitstoot via de fabrieksschoorstenen, maar de belangrijkste factor is de ligging op de belangrijkste route van depressies die vooral via België en Frankrijk, maar ook via Nederland richting Duitsland trekken. Het zonnigste gebied vind je in het noordoosten van Duitsland, zo tussen Lübeck en de Poolse grens. Hier heb je de grootste kans op zonnig weer.

Zonneschijn

Wind

Wie denkt dat het in Duitsland minder waait dan in Nederland, omdat Duitsland verder van de westelijke Noordzeekust af ligt, die heeft het mis. Gemiddeld genomen vallen de statistieken gunstiger uit voor Duitsland. Wie echter naar individuele momenten en plekken kijkt die zal zien dat het in Duitsland ook flink kan waaien. Ook storm is hier goed mogelijk en zelfs windstoten met orkaankracht mag je niet helemaal uitsluiten. De hardste winden heb je vaak op de hoger gelegen delen waar de wind soms ongestoord in kan beuken op het Duitse landschap.

In het zuiden van Duitsland kun je te maken krijgen met een föhnwind. Deze voor de Alpen zo specifieke wind kan vooral in het voorjaar ontstaan. Tijdens zo’n föhnwind kan de temperatuur ineens flink oplopen. Een temperatuurstijging van 10-15 graden binnen enkele uren tijd is dan zeer goed mogelijk.